Gelir, Konut, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Açısından Türkiye’de Nispi Yoksulluk ve Hayat Standartları

Makale Bilgileri

Dergi: İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi
Makalenin Başlığı: Gelir, Konut, Sağlık ve Sosyal Güvenlik Açısından Türkiye’de Nispi Yoksulluk ve Hayat Standartları
Yazar(lar): Kemal Aydın
Cilt: 2
Sayı: 3
Yıl: 2011
Sayfa: 189-206
ISSN: 1309-2448

Özet

Bu çalışmada Türkiye’de nispi yoksulluk ve hayat standardı arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın veri kaynağı Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2003 ile 2006 yılları arasında yaptığı Hanehalkı Bütçe ve Tüketim Harcamaları anketlerinin mikro verileridir. Makalede önce toplam yıllık gelir durumuna göre nispi yoksul olanlar sosyo ekonomik ve demografik statülerine göre tespit edilip çapraz tablolar halinde sunulmuş, sonra da konut dosyaları ile birleştirilerek nispi yoksulluk kategorisine giren haneler oturdukları konutların mülkiyet durumu, oturulan konutun tipi, konut kolaylıkları, ile birlikte sağlık sigortası ve bağlı oldukları sosyal güvenlik kurumları gibi nispi yoksulluğu farklı açılardan anlamamıza yardımcı olan faktörlere göre incelenmiştir. Hesaplamalarımızın sonuçlarına göre 2003 ve 2006 yılları arasında 51.423 hane ile yapılan anketlerde Türkiye genelinde gelir dağılımının en alt katmanında yer alan %14,5’lik (toplam 7.476 hanehalkı reisi) kesim toplam ortalama yıllık gelirin medyan değerinin ½’sinin altında gelir elde etmekte ve nispi yoksul kategorisine girmektedir. 2003 ve 2006 yılları arasında nispi yoksulluk sınırının üzerinde yer alan %85,5’in (toplam 43.944 hanehalkı reisi) kişi başı ortalama yıllık geliri 10.260 TL, nispi yoksulluk kategorisine giren ve gelir dağılımının en alt %14,5 yer alanların kişi başı ortalama yıllık geliri 1.828 TL’dir. Türkiye genelinde nispi yoksulluk sınırının altında yer alan toplam 7.476 (%14,5) hanehalkı reisinin %17’si kırsal bölgelerde, %12,7’si de kentlerde yaşamaktadır. Nispi yoksulların büyük çoğunluğu (%40,7) ilkokuldan daha az bir eğitim düzeyine sahiptir. Nispi yoksulluk daha çok tarım ve hayvancılık ile nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar arasında yoğunlaşmaktadır. Ayrıca kadın hanehalkı reisleri arasında %34,2 olan yoksulluk oranı erkeklerde %12,4 ve 60 yaş üzerinde olanlar arasında da %21,5’tir. Nispi yoksul durumunda olan bu en alt tabakadaki %14,5’lik hanehalkı reislerinin %80’ni çalışmakta, %74’ü ev sahibi ve %20’si de kiracıdır. Bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumlarına göre ise %86’sı sosyal güvenlik kapsamında değildir ve sağlık sigortası olmayanların oranı da %39’dur. Yoksulluğun sebepleri arasında işsizlikten çok yapılan işlerin nitelikleri ön plana çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Türkiye’de nispi (göreli) yoksulluk, Yıllık gelir, Konut kolaylıkları, Konut sahipliği, Sağlık sigortası, Sosyal güvenlik

JEL Sınıflandırması: D30, D31

https://www.berjournal.com/wp-content/plugins/downloads-manager/img/icons/pdf.gif Full Text